گسترش و رشد پرشتاب فینتکها طی سالهای اخیر، تعامل این بازیگران با تنظیمگران و بازیگران سنتی حوزه خدمات مالی را به یکی از دغدغهها و چالشهای اصلی در بسیاری از کشورها تبدیل کرده است. در برخی از کشورها مانند ایران به دلائل و علل مختلفی این چالشها به نقطه بحرانی رسیده است تا جایی که میتوان از آن به «معضل» تعبیر کرد.
فریبا میراج کارشناس توسعه و تدوین مقررات اداره نظامهای پرداخت به بررسی رویکردهای مختلف تنظیمگری در کشورهای مختلف در حوزه فناوریهای مالی و تحلیل خاستگاههای چالش در ایران پرداخته است.
ایران فینتک در ادامه خلاصهای از تحلیل میراج را آورده است:
در بخش اول این تحلیل به ضرورت بررسی روابط بین فناوران مالی با تنظیمگران پرداخته شده است؛
تحول در صنعت مالی و ظهور مدلهای جدید
چالشهای تطابق قوانین با نوآوریهای فینتک
ایجاد چارچوبهای قانونی مناسب برای حفاظت از مصرفکنندگان
رقابت و همکاری بین فینتکها و بانکهای سنتی
افزایش دسترسی به خدمات مالی و کاهش هزینهها
مدیریت ریسک و امنیت سایبری
تأثیر بر رقابت و نوآوری
از جمله مسائلی هستند که برقراری رابطه مناسب میان فناوران مالی با تنظیمگران را به یک ضرورت تبدیل کرده است.
فرصتها و منافع همکاری فناوران مالی با تنظیم گران و بانکها
نوآوری و بهبود محصولات مالی
افزایش دسترسی به خدمات مالی
کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری
مدیریت بهتر ریسک
رعایت مقررات و نظارت دقیقتر
تقویت اعتماد مشتریان
تبادل دانش و بهبود شیوههای کاری
رویکرد تنظیمگران در ارتباط با فناوریهای نوین
بررسی تجارب جهانی نشان میدهد، رویکرد تنظیمگران در قبال اکوسیستم فناوریهای مالی را میتوان در سه دسته تقسیمبندی کرد:
ایجاد چارچوبهای نظارتی نوآورانه
تعدیل و متناسبسازی چارچوبهای نظارتی موجود
اعمال روشهای نظارتی موجود
برای هر یک از این سه دسته هم نمونههایی وجود دارد:
رویکرد سختگیرانه در چین مانند کنترل شدید بر رمزارزها و دادهها یا در کشور هند در مورد محدودسازی
فعالیتهای خارجی
رویکرد متعادل و محتاطانه در آلمان، ژاپن، استرالیا
رویکرد حمایتی در بریتانیا، سنگاپور، امارات
نگاهی به تنظیمگری در ایران
ریشههای چالشهای اصلی فناوران مالی در ارتباط با تنظیم گران را میتوان در محورهای ذیل خلاصه و دستهبندی کرد:
ضعف/نبود اسناد بالادستی
تعدد تنظیمگران
عدم تخصص/تخصص ناکافی تنظیمگران
عدم چابکی تنظیمگران و ناهماهنگی با سرعت تغییرات فناوری
نبود زیرساختهای متناسب تنظیمگری در کشور
عدم تعامل/تعامل ناکافی تنظیمگر با فعالان حوزههای مختلف
عدم بهرهگیری تنظیمگران از روشهای نوین تنظیمگری
وجود قواعد و قوانین سختگیرانه و انعطافناپذیری مقررات
عدم شناخت کافی از مدلهای کسبوکار فعالان حوزه
دخالت حداکثری تنظیمگران در فرایند کاری کسبوکارها
اقدامات عملیاتی لازم با الگوبرداری از تجربیات جهانی
تقویت و بهبود محیط آزمایشی تنظیمگری (سندباکس)
توسعه قوانین بهروز و سازگار با فناوری
توسعه بانکداری باز
ارتباط نزدیک با صنعت فینتک
توجه به فناوریهای نوین با رعایت محدودیتهای قانونی
دیدگاهتان را بنویسید